หน้าหนังสือทั้งหมด

การปล่อยวางขั้น 5 และการเจริญสมาธิ
529
การปล่อยวางขั้น 5 และการเจริญสมาธิ
คำสอนให้ปล่อยวางขั้น 5 และการอบรมสัญญาณต่าง ๆ ที่จะช่วยให้ไม่ยึดติดในขั้น 5 นั้น มีคำว่าไวกนธ์จากเอเชียตนเองกัน เช่น ในคัมภีร์ของโยคาวจร แนะนำเป็นอุปมาอุปไมยว่าให้จัดนินทรีที่อยู่อภิธาน คนทั้งเป็น "นก
บทความนี้นำเสนอคำสอนเกี่ยวกับการปล่อยวางขั้น 5 จากพระไตรปิฎกและคัมภีร์สำคัญต่างๆ โดยมีการอธิบายถึงการจัดการกับอายตนะภายใน เช่น ตา หู จมูก ลิ้น กาย ที่ถูกเปรียบเปรยว่าเป็น ‘นกอินทรี’ ซึ่งมีการแนะนำให้เ
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา: ปฐมปริจเฉทวณฺณนา
77
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา: ปฐมปริจเฉทวณฺณนา
ประโยค - อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา สห อภิธรรมมภาวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสังคหฎีกา - หน้าที่ 76 ปฐมปริจเฉทวณฺณนา หน้าที่ 77 วรุทฺธานํ กุสลากุสลาน ปากานีติ วิปากาน ฯ วิปกุกภาวมาปนนาน อรูปธมฺมานเมต์ อธิวจน ฯ เ
เนื้อหาในบทนี้พูดถึงอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา ว่าด้วยการสร้างความเข้าใจในกุสลและอกุสลในการกระทำจิตใจ ซึ่งส่งผลต่อสุขและทุกข์ โดยยกตัวอย่างอารมณ์ต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง รวมถึงความสัมพันธ์ระหว่างกรรมและผลในลักษ
แนวทางการศึกษาธรรมะสำหรับฆราวาส
77
แนวทางการศึกษาธรรมะสำหรับฆราวาส
หากจะฝึกในขั้นตอนที่ 2 คือ อินทรียสังวร คงต้องเริ่มต้นด้วยการอ่าน หรือฟังจากผู้รู้ในทุกเรื่องที่ เกี่ยวข้องกับอินทรียสังวร หากจะฝึกในขั้นตอนที่ 3 คือ การรู้จักประมาณในโภชนะ คงต้องเริ่มด้วยการอ่าน หรือ
เนื้อหาเกี่ยวกับการฝึกในขั้นตอนต่างๆ ของการศึกษาธรรมะสำหรับฆราวาส โดยให้ความสำคัญกับการนำหลักธรรมไปปรับใช้ในชีวิตประจำวัน เช่น การทำทาน รักษาศีล และเจริญสมาธิภาวนา นอกจากนี้ยังมีเป้าหมายชีวิตสำหรับฆรา
ทำความเข้าใจอินทรียสังวรศีล
100
ทำความเข้าใจอินทรียสังวรศีล
คำที่ 2 “สังวร” หมายถึง สำรวมระวัง คำที่ 3 “ศีล” หมายถึง ภาวะปรกติ ดังนั้น “อินทรียสังวรศีล” จึงหมายถึง “ภาวะปรกติในการสำรวมระวังอินทรีย์ทั้ง 6” พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสกับพระเจ้าอชาตศัตรูว่า “มหาบพิตร
เนื้อหาเกี่ยวกับคำศัพท์ต่างๆ ในการปฏิบัติธรรมที่เกี่ยวข้องกับอินทรียสังวรศีล ซึ่งพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ให้คำแนะนำเกี่ยวกับการสำรวมระวังอายตนะทั้ง 6 ได้แก่ ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ โดยมีการเปิดรับอารม
คุณลักษณะของพระภิกษุที่ดีในพระพุทธศาสนา
146
คุณลักษณะของพระภิกษุที่ดีในพระพุทธศาสนา
การศึกษาสามัญญผลสูตรนี้นอกจากผู้ศึกษาจะได้รับความรู้ในด้านพระธรรมวินัยแล้วยังจะได้ข้อคิด ต่างๆ อีกเป็นอเนกประการ ซึ่งอาจกล่าวโดยย่อได้ ดังนี้ 9.2 คุณลักษณะของพระภิกษุที่ดีในพระพุทธศาสนา จากสามัญญผลสูต
บทความนี้อธิบายคุณลักษณะของพระภิกษุที่ดีในพระพุทธศาสนา โดยแบ่งออกเป็น 3 ระดับ คุณลักษณะเบื้องต้น ได้แก่ การบวชเพื่อฝึกอบรมตน มีการสำรวมกาย วาจา ใจ และศึกษาพระไตรปิฎกเพื่อพัฒนาจิตใจ ในระดับกลาง พระภิกษ
ปฏิภาณในการสนทนา
110
ปฏิภาณในการสนทนา
ประโยค๒ - ชมรมปฏิภาณกาด (ติฎิย ภาค1) - หน้า 110 ปฏิภาณ อาทจุนดุ ทิสาวา ปรู่โต คาม โกวิทโรติว ปจฉิตวา โยชนนอิติ วุฏเต โกติว คนดูวา อปรัมมี ปฏิภาณวา เทนามิ โโยนอณ์ วุฎเต ปูน โกติว คนดูวา อปรัมมี ปจฉิต
บทความนี้สำรวจความสำคัญของการปฏิภาณในการสนทนา โดยเน้นที่การสร้างความเข้าใจระหว่างผู้พูด และการใช้วาทศิลป์ในการสื่อสารเพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดแก่ผู้เข้าร่วมสนทนา การพูดคุยไม่เพียงแต่เป็นการแลกเปลี่ยน
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
39
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว
ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณ์วิเสสสฺว (ตติโย ภาโค) - หน้าที่ 39 ขนฺธนิทเทโส เวสิยา วิย ฯ อิเม จ ปน เทว ธมฺมา โลกปาลกาติ ทฏฺฐพฺพา ฯ น ลพานุติ เตน สย์ วา น สุพฤติ อพานมตฺตเมว วา ตนฺติ อโลโภ ฯ อโทสา
บทความนี้เน้นถึงเนื้อหาเกี่ยวกับการวิจัยและศึกษาในด้านพฤติกรรมและคุณธรรมผ่านกายจิต อธิบายถึงธรรมะและคุณลักษณะต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง รวบรวมข้อมูลที่กระชับและลึกซึ้งเพื่อนำไปสู่การเข้าใจที่ดีขึ้นในธรรมชาติ
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - ปฐมปริจเฉทตฺถโยชนา
579
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา - ปฐมปริจเฉทตฺถโยชนา
ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 579 ปฐมปริจเฉทตฺถโยชนา หน้า 579 [๔๔๓] อหิริกกฤติ วตฺตพฺเพ เอกสฺส กการสฺส โลปวเสน อหิริกนฺติ วุตฺตนฺติ มนสิกตวา ตเทว อหิริกนฺติ
เนื้อหานี้เป็นการศึกษาเกี่ยวกับอภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา โดยเฉพาะส่วนที่เกี่ยวกับปฐมปริจเฉทตฺถโยชนา ซึ่งมีการอธิบายเกี่ยวกับอหิริกกฤติ และการเรียนรู้เกี่ยวกับธรรมชาติและการจัดการกับการกระทำที่ไม่เหมาะสม นอ
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา - เนื้อหาหน้าที่ 10 ถึง 105
105
อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา - เนื้อหาหน้าที่ 10 ถึง 105
ประโยค - อภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา สห อภิธรรมมาตวิภาวินีนาม อภิธมฺมตฺถสังคหฎีกา - หน้าที่ 10 ทุติยปริจเฉทวณฺณนา หน้าที่ 105 ปาปโต ชิคุจฉันโต กุลวธู วัย หิริ ฯ ปรคารววเสน ปาปโต โอตฺตาสนโตะ เวสิยา วิย โอตฺต
เนื้อหาจากอภิธมฺมตฺถสงฺคหปาลียา เน้นการศึกษาเกี่ยวกับธาตุต่างๆ ของกายและจิต โดยมีการอธิบายถึงความสัมพันธ์ระหว่างกายและจิตในด้านต่าง ๆ ของอภิธรรม จากการแบ่งปันถามหลักการที่สำคัญในชีวิตประจำวัน เช่น เรื
พระพุทธเจ้าและธรรมกาย
221
พระพุทธเจ้าและธรรมกาย
dū sà busta darmaha raṭṭā naiye kara tcaṟaṅṇa buste37 (Konow 1916a: 270-1) คำแปล: (ในเวลานั้น พระพุทธองค์ทรงเปล่งอุทานคาถานี้) ชนเหล่าใต้เห็นเราโดยรูป ชนเหล่าใต้ดิ่นถึงเราโดยอัชฌะคำ วิธีคิดของพวกเขาผิ
บทวิเคราะห์นี้กล่าวถึงการแสดงออกของพระพุทธเจ้าผ่านคำสอนที่เปรียบเทียบระหว่างภาษาสันสกฤตและภาษาไทย โดยเน้นถึงความสำคัญของการเข้าใจพระพุทธเจ้าในฐานะที่เป็นธรรมที่สามารถเข้าใจได้ผ่านการกล่าวถึงธรรมกาย พร
การฝึกสติและภาวนาเพื่อความสงบในชีวิต
167
การฝึกสติและภาวนาเพื่อความสงบในชีวิต
อาละวาดได้ ความประเสริฐจากการไม่สร้างความเดือดเนื้อร้อนใจให้ทั้ง ตัวเองและผู้อื่น จึงเกิดขึ้นในตัวเป็นประการที่ ๒ ต. ขจัดความหลงด้วยการทําภาวนาอย่างสม่ำเสมอ ปู่ย่าตายาย ท่านศึกษาธรรมะมามาก จึงทราบดีว่
การฝึกสติและภาวนาเป็นสิ่งสำคัญในการรักษาจิตใจให้ปลอดจากความหลง โดยปู่ย่าตายายได้ฝึกสติผ่านการศึกษาธรรมะ การสอนธรรมให้ลูกหลาน และการทำภาวนาทุกวัน วัดเป็นแหล่งเรียนรู้ที่ทำให้ปู่ย่าตายายเข้าใจเรื่องศีลธ
หลักการสำรวมในพระพุทธศาสนา
104
หลักการสำรวมในพระพุทธศาสนา
ได้แก่ ๑) ศีลสังวร คือ การสำรวมในพระปาฏิโมกข์ ๒) อินทรียสังวร คือ การสำรวมอินทรีย์ทั้ง 5 คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ มิให้อารมณ์ส่วนที่จะชักนำไปทางชั่วเข้า ติดอยู่ได้ สังวรเหล่านี้มีประจำพระองค์เป็นปรก
เนื้อหาได้แก่หลักการสำรวมในพระพุทธศาสนา เช่น ศีลสังวร การสำรวมอินทรีย์ทั้ง 5 อย่างตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ และการรู้ประมาณในการบริโภคที่จะไม่มากหรือน้อยเกินไป ทั้งนี้ยังรวมถึงการประกอบความเพียรและความเช
การคุ้มครองทวารในอินทรีย์
175
การคุ้มครองทวารในอินทรีย์
เมื่อตรัสเรื่อง “ความถึงพร้อมด้วยศีล” จบลงแล้ว พระ สัมมาสัมพุทธเจ้าจึงตรัสกับพระเจ้าอชาตศัตรู ต่อไปอีกว่า “มหาบพิตร อย่างไร ภิกษุจึงชื่อว่าเป็นผู้คุ้มครองทวารใน อินทรีย์ทั้งหลาย” ๔. คุ้มครองทวารในอินท
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสถึงความสำคัญของการคุ้มครองทวารในอินทรีย์ โดยเน้นถึงการสำรวมระวังอินทรีย์ทั้ง 5 ซึ่งประกอบด้วย ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ ดั้งนั้น 'อินทรียสังวรศีล' จึงหมายถึง ความปรกติในการควบคุ
การบรรยายธรรมเกี่ยวกับการปฏิบัติธรรม
36
การบรรยายธรรมเกี่ยวกับการปฏิบัติธรรม
อาคุณฎวา กาย นุตฺตา ภูญาเว เอตฺถา กาย สนฺนิษฺฐานติ ปฐติวา อิมา นามาติ วุตฺเต ภูกขา ลุกฺกมเกน นาม ภิกษุณา อนุปุจฺจ สุนหา อนุปุจฺจ โกณฑ กุสี อภินิวามวา อวิหา- เถวา ปูผโล เรณู คณะหนดน ภมรเร วิยา อุบาสงฺม
ในเนื้อหานี้ได้มีการพูดถึงการปฏิบัติธรรมและการตั้งใจในสิ่งที่ทำ โดยเฉพาะการนำความรู้ธรรมมาใช้ในชีวิตประจำวัน เช่น การมีความตั้งใจในการทำสิ่งต่างๆ การเรียนรู้จากประสบการณ์ และการเสริมสร้างจิตใจให้เข้มแ
ชมรมปฏิทัศน์ (ปัญโญ ภาโค)
3
ชมรมปฏิทัศน์ (ปัญโญ ภาโค)
ประโยค - ชมรมปฏิทัศน์ (ปัญโญ ภาโค) - หน้าที่ 3 ราชบูรึส อาณาเปส "ทุกกรี ภณ พราหมณ์เดน กัด, อนุตตรูม เทว กุมแพ อาหารเปยาดิฯ: เด ตดา กรีสู.ราชา สดหสุกชมมา เทา กุมแพ ๙๙๙๙๙๙๙๙๙: เด อิ้ม มม สรีร อุปโฏ อรณ
เนื้อหาเกี่ยวกับชมรมปฏิทัศน์ และวิธีการที่จะนำไปสู่การพัฒนาทางจิตใจและสังคม เนื้อหามุ่งเน้นการศึกษาความเชื่อและวิธีการที่สามารถนำไปใช้ในชีวิตประจำวัน ทั้งยังเกิดการแลกเปลี่ยนมุมมองและทัศนคติที่เป็นบวก
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
340
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา
ประโยค - อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา ปญฺจิกา นาม อตฺถโยชนา (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 340 อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา หน้า 340 ฆฏฏนนฺติ ปเท สมพนฺโธ ฯ ที่ติ เหตุ ฯ ฆฏฏนนฺติ ลิงคตฺโถ ๆ ทุพพลนฺติ ฆฏฺฏนนฺติ ปทสฺส วิเสสน์ ฯ
อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยามีเนื้อหาเกี่ยวกับการวิเคราะห์และแสดงแนวคิดทางจิตใจตามหลักพระพุทธศาสนา ซึ่งมุ่งเน้นการเรียนรู้เกี่ยวกับโครงสร้างและการทำงานของจิตใจ โดยมีตัวอย่างและการอธิบายที่ชัดเจน เพื่อช่วยให้ผ
มรรคาภะพระญามภาคะยมกฐะสรา
15
มรรคาภะพระญามภาคะยมกฐะสรา
ประโยค - คำชี้พระมามป่าวทุจริต ยกศัพท์แปล ภาค 6 หน้า 15 เรื่องมรรคาภะพระญามภาคะยมกฐะสรา 4.15/4.25 ตั้งแต่ อปปรน สมยน ชมผกาว กำ เนืองต้นไป อปปรย สมยน โดยสมยอื่นอีก (กิญฺญ) อ. ภิน ท. ก็ ยังถลอคำ ว่า อ
เนื้อหาในบทนี้อภิปรายเกี่ยวกับมรรคาภะพระญามและการสำรวจความหมายของคำในพระพุทธศาสนา โดยเชื่อมโยงถึงพระพุทธเจ้าและการอนุเคราะห์ของท่านต่อลูกศิษย์และสานุศิษย์ นอกจากนี้ยังได้พูดถึงการประชุมและการปฏิบัติธร
การปล่อยเบญจขันธ์ทั้ง 5
113
การปล่อยเบญจขันธ์ทั้ง 5
นี่แหละเหมือนอย่างเราครองเรือนอย่างนี้แหละ อยากจะปล่อยมัน แต่ว่าเครื่องติด มันมี เลยปล่อยไม่ได้ เสียดายมันปล่อยไม่ได้ มันติดอยู่ดังนั้นแหละ ปล่อยไม่ถนัด ปล่อยไม่ได้ เพราะเหตุฉะนี้แหละ เบญจขันธ์ทั้ง 5
เนื้อหาเกี่ยวกับการปล่อยเบญจขันธ์ทั้ง 5 ซึ่งเป็นวิธีการเพื่อหลุดพ้นจากการยึดติดในสังขาร โดยเฉพาะการสำรวมระวังตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ เพื่อให้สามารถสละความยินดีและความไม่ยินดีออกไป จากนั้นต้องมีความขยัน
กิเลสและการเปลี่ยนแปลงในระดับต่างๆ
46
กิเลสและการเปลี่ยนแปลงในระดับต่างๆ
กิเลสทั้ง 3 ระดับนี้มีขั้นตอนในการเปลี่ยนสภาพ เพื่อแสดงตัวออกมาดังนี้คือ อนุสัยกิเลสเป็นสิ่งที่ติดอยู่ในใจ ตราบเท่าที่ยังไม่บรรลุธรรมเป็นพระอรหันต์ หมดกิเลสโดยสิ้นเชิง กิเลสก็จะคอยบังคับใจเราอยู่ แม้ว
กิเลสในแต่ละคนมีระดับที่แตกต่างกัน ซึ่งรวมถึงอนุสัยกิเลส ที่ติดอยู่ในใจจนกว่าจะบรรลุธรรมและไม่สามารถแสดงออกได้ ส่วนปริยุฏฐานกิเลสแสดงตัวเมื่อถูกกระทบ และวีติกกัมมกิเลสเป็นการแสดงออกผ่านการกระทำ กิเลสแ
สังขารขันธ์ และ วิญญาณขันธ์ ในพระพุทธศาสนา
104
สังขารขันธ์ และ วิญญาณขันธ์ ในพระพุทธศาสนา
5.3.4 สังขารขันธ์ สังขารขันธ์ หมายถึง ความคิดปรุงแต่ง คือ เมื่อรูปกระทบตา ประสาทตาก็รับเอาไว้ ก่อให้เกิดเวทนา การรับอารมณ์แล้วส่งไปให้ส่วนจำอารมณ์ที่เกิดขึ้น จากนั้นจึงส่งมาให้ส่วนที่ ทำหน้าที่คิด ปรุ
สังขารขันธ์หมายถึงความคิดปรุงแต่ง โดยแบ่งออกเป็น 3 ประเภทคือ กุศลสังขาร (ความคิดดี), อกุศลสังขาร (ความคิดชั่ว), และอัพยากตสังขาร (เป็นกลาง) ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการสร้างความรู้สึกนึกคิดของมนุษย์ ในขณะที่